Merhabalar,
Bir önceki yazımızda renklerin öneminden bahsetmiştik. Renk psikolojisi ve bunun dönüşümleriniz üzerine ne gibi etkileri olabileceği gerçekten ilgi çekici bir konu. Evet renkler, tasarım ve marka psikolojisinde köklü bir yere sahip. Ürün kararlarının % 90’ı renk temelli ve bazı renk kombinasyonları kültürümüzden gelmesine rağmen, araştırmalar, bir markanın imajını geliştirmek için uygun renk kullanımının önemli olduğunu gösteriyor. Buna karşın, tipografik tasarım psikolojisi ile ilgili çalışmalar renkler hakkındaki çalışmalardan daha az bilinir durumda.
Bunun yanı sıra, yapılan bilimsel araştırmalar, metnin bir anlam ifade etmesinin ötesinde, seçilen yazı tipi ile verilmek istenen mesaj arasında belirgin bir ilişki olduğunu göstermiştir.
Yazı biçiminin seçimi, hem tasarım hem de marka bilinci oluşturma açısından güçlü etkilere sahiptir. Metinden yapılan çıkarımları ve anlamları etkiler. Verilmek istenen mesaj büyük ölçüde onun tarafından belirlenir. Yazı tipi; okunabilirliği, görünümü ve hisse dayalı tasarımın genelini etkiler.
Tipografi tasarımının dört psikolojik faktörünü – çıkarımlar, anlam, okunabilirlik, görünüm ve his – etkilediği için bir noktada tasarımın pazarlamanın bir parçası olup olmayacağını ya da genel manada istenilen etkiyi verip vermeyeceğini belirler.
Çıkarımlar
İzleyiciler ve okuyucular, yalnızca metnin stilinden bir tasarım hakkında birçok sonuç çıkarlar. Ve çoğunlukla yaptıkları bu çıkarımların algılarını nasıl etkilediğini fark etmezler.
Örneğin, koyu renk stilinin kullanıldığı kalın yazılmış bir metin ortalama bir metinden daha ciddidir. Böylece aynı yazı içindeki diğer metinlere göre bu yazı tipindeki metne daha fazla önem verdiğinizi gösterir. Bu, neredeyse evrenselleşmiş bir algıdır.
Tipografik tasarıma dayalı olarak yapılan çıkarımların bir başka örneği ise , daha hafif bir vurguyu veya bazı durumlarda alaycılığı belirtebilecek italik yazı tipidir. Bahsettiğimiz bu etkiyi fark etmek için birkaç saniyenizi verin. Son birkaç cümlede kalın ve italik bazı kelimeler vardı.
Tipografik sembolizmin diğer türleri de evrenseldir ve tasarımda dikkatli kullanılmalıdır. Script fontlar zerafeti veya inceliği ima etmek için kullanılır. Bu nedenle lüks markalar ve çok sayıda düğün davetiyesi çoğu zaman bu yazı tipini kullanmaktadır.
Belirli yazı biçimleri belirli bir temayı taşımak üzere tasarlanmıştır, bazıları diğerlerinden daha inceliklidir ve detaylı olabilir.
Aşağıdaki örnekte, Kuzey Batı yazı tipi açık havayı andırıyor öyle değil mi?
Eskimis ve retro el yazısı tipindeki font grupları, metin içeriği tamamen özümsenmeden önce okuyucuya belirli bir kavramı taşımak için tasarlanmıştır.
Özel olarak seçilmiş yazı tiplerini kullanan tasarımcılar ve marka uzmanları, içeriklerini görüntüleyenleri tasarımın amacı ve nasıl hissedecekleri hakkında otomatik olarak belirli çıkarımlar yapmaya yönlendirir. Bu, aynı yazı tipi ailesinde bile, yazı tipi stilini ve sonuçlarını dikkate almanızın kritik olduğu anlamına geliyor.
Görsel ve Sözlü Anlam
Yazı karakterinin görsel stili, metnin sözel anlamıyla eşleştiğinde okuyuculara da daha kalıcı mesajlar iletilebilir. Yukarıda belirttiğimiz tematik font stillerinin bazılarını ve tipografinin ağırlık ve yükseklik gibi temel özelliklerini kullanarak kalıcılığı yakalayabilirsiniz. Gestalt Yoğunluk Teorisine göre, uzunluğa vurgu yapmak istediğinizde, uzun bir yazı tipini seçerek yazdığınız “uzun” kelimesi, ortalama bir yüksekliğe sahip yazı tipindeki aynı kelimeden daha etkilidir. 1986’da yapılan çalışma incelendiğinde, yazı tipinin, tanıtılan ürüne benzer biçimde olmasının daha etkili olduğu görülebilir.
Bazen görsel ve sözel anlam arasındaki bağlantılar doğal olarak ortada olsa da, yazı biçimi psikolojisindeki bazı uyuşma unsurları daha az belirgindir. 2015’teki bir çalışmada katılımcılara yazım yüzeyinin yuvarlaklığı veya açısallık ile temel tatlar (tatlı, ekşi, tuzlu ve acı ) arasındaki ilişkiler üzerine bazı testler yapıldı. Katılımcılardan yazı karakterlerini temel tat kelimeleriyle eşleştirmeleri istendi. Yuvarlak yazı biçimlerini tatlı ile ilişkilendiren kullanıcılar, eğik yazı tiplerini ise acı, tuzlu ve ekşi gibi daha olumsuz tat sözcükleri ile ilişkilendirdi. Çalışma ile araştırmacılar bize tipografik tasarımın ilginç psikolojik yönünü gösterdi.
Çalışma ayrıca, yuvarlaklık, akıcılık ve beğenilme arasında yakın bir ilişki olduğunu ortaya koydu. Başka bir deyişle, çalışma katılımcıları daha düz yazı tipi stillerini hem okunması kolay hem de daha tercih edilir buldular.
Okunabilirlik
Tipografik tasarımın okunabilirliği, metni okuma kabiliyetinden daha önemlidir. Bu alanındaki psikoloji çalışmalardan elde edilen sonuçlar bize bu noktada bir zıtlık olduğunu gösteriyor: çoğu kişi okunaklı bir yazı tipinin metnin daha kolay geri dönüşüm alacağını varsayar. Fakat okunması zor yazı tipleri, metni okumak için harcanan zamanı artırdığı için okuyucuların yavaşlamasına ve yazıyı daha dikkatli bir şekilde okumasına neden oluyor. Böylece metnin anlamını ve kalıcılığını geliştirmiş oluyorsunuz.
Bak ve Hisset
Akıcılığın bozulmasına neden olan bu etki – okuyucuların her zamanki hızını yavaşlatmak – tasarımdaki yazı karakterleri veya izleyiciye yeni olduğunda da ortaya çıkabilir. Bir yazı karakterinin yeniliği doğal olarak izleyicilere özel bir uyarı yapmanıza neden olur.
Yazı tipi stili ile tarif ettiği imge arasındaki uyum, bir tasarımın anlamını kalıcı hale getirebilir. Görsel ve sözel anlam arasındaki uyumsuzluk, okuyucunun bu tasarımı kavraması için daha uzun bir süre gerektirebilir. Tipografik tasarım yoluyla bellek artırıcı bir ilişki yaratmada çok ileri de gidebilir. Yenilik ve karmaşıklık, bir reklam için odağı teşvik edip daha iyi hatırlanma ve takdir edilmeye yol açabilirken, aşırı tutarsız olan kombinasyonlar görüntüleyenlerin metni ve tasarımı anlamada motivasyonlarını kaybetmesine neden olabilir.
